Reportage: de eerste stappen op Antarctica en kennismaking met de walvissen

Aniek van Waterproof Cruises & Expeditions maakte afgelopen januari haar droomreis. Een 18-daagse expeditie cruise met de Hondius naar de Falklandeilanden, South Georgia én het Antarctisch Schiereiland. In dit derde (en laatste) deel lees je over de eerste stappen van Aniek op Antarctica.

Lees hier deel 1 over de Falklandeilanden en deel 2 over South Georgia.

IJsbergen!

Terwijl de Hondius stevig doorvaart richting het zuiden wordt het merkbaar kouder. Dat houdt ons niet tegen om veel tijd buiten aan dek door te brengen want er zijn af en toe walvissen te zien en aan de horizon drijven overal immense ijsbergen, een onwerkelijk beeld. Op de brug staat daarom constant een bemanningslid op de uitkijk om ze te ontwijken.

Na een korte stop bij de South Orkney eilanden, in mijn ogen de meest onherbergzame plek van deze hele reis, rest ons nog één dag op zee voordat we Antarctica bereiken. De ochtend begint onstuimig met veel wind en hoge golven, maar gelukkig wordt het tegen het einde van de middag wat rustiger. Net op tijd voor happy hour! Iedereen komt samen in de lounge voor een lekkere cocktail, gevolgd door een veiling ten voordele van South Georgia. De gidsen hebben vanalles verzameld om op te bieden, van een bezoekje aan de scheepskapper tot een fles Argentijnse wijn. Het is een gezellige middag en menig reiziger gaat met een leuk aandenken naar huis.

Aan land in Antarctica

Het is zover! Ik doe de gordijnen open en de zon schijnt. We zijn eindelijk bij Antarctica en het ziet er precies zo uit als ik gehoopt had. Helderblauwe lucht, grote brokken ijs met hier en daar wat pinguïns erop, en zover je kunt kijken gletsjers en sneeuw.

Tijd voor onze eerste landing, op Paulet Island. Geen mooi eiland, maar een kale vulkanische rots in de zee. Het enige stukje land wat niet wit is in de wijde omgeving. En dat is juist de reden waarom hier een grote kolonie Adeliepinguïns leeft. De schattige Adelies klimmen met het grootste gemak over de rosten omhoog terwijl wij moeite moeten doen om rechtop te blijven staan. Dit zijn de kleinste pinguïns die we tot nu toe hebben gezien, en ook de snelste! Niet simpel om ze goed op de foto te zetten want ze blijven geen moment stilstaan.

Bijzonder aan deze plek zijn de overblijfselen van een stenen hut. Die werd in februari 1903 gebouwd door de overlevenden van het gezonken expeditieschip de Antarctic die destijds op het eiland hebben overwinterd. Tijdens ons bezoek werd de hut bewoond door een groep schattige bruine Adelie kuikens. Met honderden bevolken ze het eiland, wachtend tot hun ouders terugkomen uit de zee met voedsel.

Na enkele uren aan land stappen we de zodiac in voor een cruise rond het eiland, een idyllische tocht. IJsbergen met prachtige blauwe kleuren, Weddellzeehonden die lekker liggen te slapen, en pinguïns die pijlsnel door het water schieten en vervolgens moeiteloos een ijsberg opspringen. Iedereen geniet, wat een heerlijke start van de dag.

Walvissen spotten

Op weg naar de volgende locatie varen we door een doolhof van ijsbergen, genaamd Antarctic Sound, het is werkelijk adembenemend. We zoeken een plekje op de boeg om van de zon en het uitzicht te genieten, en dan zien we plots walvissen! In de verte komen ze steeds even boven om adem te halen en duiken dan weer onder. De fotografen onder ons halen hun telelens boven om ze vast te leggen en vervolgens samen met de gidsen te achterhalen welke soorten het zijn. We blijven zo lang mogelijk buiten en tijdens de lunch zoek ik een plekje aan het raam om niets te hoeven missen.

Terwijl de Hondius het anker laat vallen op onze volgende locatie pikt plots de wind op. Er gaan een paar zodiacs te water, maar de gidsen merken al snel dat het te hard waait om te landen, helaas. De expeditieleider maakt een nieuwe planning. We varen alvast verder, zodat we morgenochtend vroeg van start kunnen. Onderweg passeren we talloze ijsbergen, vaak met pinguïns erop, en zien nog een heleboel walvissen in de verte. Er staan zeker 40 mensen op de uitkijk en we rennen van de ene naar de andere kant van het schip telkens wanneer iemand “whale!” roept. Dit is écht Antarctica! Die mislukte landing van vanmiddag is al snel vergeten.

Zodiac cruisen

Een vol programma met drie activiteiten vandaag. We beginnen ‘s morgens met een zodiac cruise door de Graham Passage, een smalle zeestraat rond een eiland met gletsjers aan beide kanten. We zijn als tweede zodiac weg. Er zijn veel golven en we varen recht tegen de stroming in. Ik zit voorin de zodiac dus ben meteen helemaal nat, mijn waterdichte jas en regenbroek worden op de proef gesteld. Terwijl ik het zoute water uit mijn ogen wrijf komt er plots een walvis boven water. Een bultrug, op amper honderd meter van onze kleine zodiac. We nemen de tijd om te kijken en gaan dan pas verder het kanaal in.

Ook hier is het uitzicht weer prachtig, zoveel ijs en gletsjers overal waar je kijkt. In de verte horen we regelmatig keiharde knallen van kalvende gletsjers, en als we stil zijn het knisperende ijs was ronddrijft. Zo varen we meer dan een uur, iedereen neemt elk detail in zich op. Je voelt je ontzettend klein als mens in deze indrukwekkende omgeving.

Op de terugweg naar het schip horen we over de radio dat er weer walvissen gezien zijn dus we stoppen even. Er is niets te zien en onze gids vraagt of we zullen terugkeren naar het schip. Net wanneer iedereen zijn camera opbergt komt vanuit het niets een enorme walvis boven water! Een bultrug, op amper 20 meter van ons vandaan. Iedereen blijft doodstil zitten, zou hij nog eens boven komen? We blijven even liggen maar het lijkt erop dat de walvis verdwenen is. Onze gids geeft aan dat het tijd is om terug te gaan naar het schip en start de zodiac. Ineens springt er een walvis uit het water vlak achter ons! Het dier lanceert zich meters de lucht in. Iedereen gaat uit zn dak! Wat een ervaring, zelfs onze gids had dit nog nooit gezien. De walvis volgt ons nog een moment maar zwemt dan toch de andere kant op. Niemand heeft een foto kunnen maken en we zijn veel te laat terug bij het schip, maar dit hadden we niet willen missen.

Wilhelmina Bay

’s Middags staat er een zodiac cruise gepland in Wilhelmina Bay, vernoemd naar onze Nederlandse koningin Wilhelmina. Dat hebben we te danken aan de Belgica expeditie die onder leiding van Adrien de Gerlache in 1898 overwinterde op Antarctica. De gebieden die zij ontdekten werden onder andere vernoemd naar Belgische plaatsen en mecenassen, waarvan Wilhelmina er een was.

Zodra we goed en wel in de zodiac zitten zien we alweer een walvis. We blijven op een afstandje liggen en zien hem spelen. Het dier slaat wel 10 minuten lang met z’n staart op het water en haalt allerlei kapriolen uit. Onze gids vermoedt dat het een jonge speelse bultrug is.

Pas als het schouwspel voorbij is, gaan we verder de baai in waar een scheepswrak ligt. Aan boord van onze reis zit een groep duikers, en ze zijn hier onder water. Het is er kristal helder en zelfs vanuit de zodiac kunnen we makkelijk de bodem zien, het lijkt me prachtig om hier een kijkje onder water te kunnen nemen. De Hondius is een van de weinige schepen die duiken aanbieden als activiteit in Antarctica. Je hebt veel ervaring nodig met duiken in koud water, en je dient je eigen duikspullen mee te nemen.

We varen door naar de volgende baai. Dat blijkt een betoverende plek met een labyrint aan ijsschotsen in alle kleuren blauw. Zachtjes slingeren we er met de zodiacs tussendoor. Het is koud en grijs, maar het water is super helder en op een stenen strandje zien we een paar Weddell zeehonden. Elk stukje Antarctica is uniek.

Officieel aan land op het 7e continent

Wanneer we terug aan boord van de Hondius stappen staat de crew ons op te wachten met glazen chocolademelk met rum. We hebben het snel weer warm en iedereen heeft weer nieuwe energie. Want na het avondeten staat ons nog iets bijzonders te wachten. We gaan voet aan land zetten op het Antarctisch continent! Tot nu toe hebben we alleen eilanden bezocht en zodiac cruises gemaakt, maar voor velen is óp het 7^e continent staan een must. Er moeten dus foto’s gemaakt worden. Daarna wandelen we nog een heuvel op van waar je het schip mooi ziet liggen. We mogen het nu officieel van ons lijstje afvinken, wij zijn op Antarctica geweest!

Zodra we terug zijn op het schip is iedereen moe maar voldaan. We gaan naar bed maar ik kan nog niet slapen, wat een hoop indrukken vandaag. Rond half 12 ga ik even naar de wc en kijk nog eens langs het gordijn naar buiten. Ik zie meteen twee walvissen zwemmen. Ik maak mijn vriend wakker en samen kijken we tot ze in de verte verdwijnen. We laten het gordijn een stukje open en kruipen terug in bed. Nog geen minuut later zien we ze opnieuw! Slapen komt later wel, ik sla mijn dekbed om me heen en samen gaan we voor het raam zitten. We houden onze telefoon in de aanslag in de hoop wat te kunnen filmen. Plotseling, precies onder ons raam, twee bultruggen! We zien ze super duidelijk in het heldere water, een moeder met een jong. Ongelooflijk! Dit was echt de kers op de taart. Ze blazen een paar keer en gaan dan zachtjes weer onder. Beter dan dit wordt het niet, nu kunnen we rustig gaan slapen.

Laatste dag Antarctica!

Een kort nachtje, want om kwart voor 5 klinkt de wake up call. We eten een licht ontbijt en stappen de zodiacs in. Het is grijs en regenachtig. De bergtoppen zijn onzichtbaar door de wolken, maar we liggen weer in een prachtige baai. Overal drijven ijsbergen en in het midden ligt Danco eiland. Met gids Chloë varen we rond en we spotten al snel een paar walvissen. We moeten op een afstand blijven want er zijn al een paar zodiacs dichterbij. Dit is een van de regels om de dieren in Antarctica te beschermen en niet te verstoren.

We gaan op zoek naar iets anders. Er is niet veel wildlife maar we maken wel een tochtje door het ‘crashed ice’ een soort ijssoep, afkomstig van een lange, grillige gletsjer. Op verschillende plaatsen lijken er grotten in de gletsjer te zitten, maar we varen niet te dichtbij, er kunnen elk moment stukken afbreken. Op de achtergrond horen we regelmatig harde knallen van andere kalvende gletsjers, alsof er een kanon afgevuurd wordt.

Iedereen is doorweekt en koud als onze groep eindelijk aan land mag op Danco Island. Maar dat zal niet lang duren. We krijgen een paar sneeuwschoenen en beginnen onze wandeling omhoog naar de top van het eiland, 130m hoog en ongeveer 1 km wandelen. We hebben het in no time weer warm. Onderweg moeten we een paar keer een ‘pinguïn highway’ oversteken, een pad in de sneeuw wat pinguïns telkens opnieuw gebruiken. Het is hilarisch hoe de ezelspinguïns zoveel moeite doen om omhoog en omlaag te lopen over de gladde sneeuw. Door de regen ziet de pinguïnkolonie er vies en modderig uit, maar wij zelf waarschijnlijk ook

Vanaf de top van Danco Island hebben we een geweldig uitzicht over de baai. De regen verandert in sneeuw. In de verte ligt de Hondius en we zien de kleine zodiacs rondvaren tussen het ijs. Een oplettende medereiziger spot zelfs nog een walvis.

Eenmaal terug beneden is het tijd voor de ‘polar plunge’, een duik in het ijskoude Antarctische water. Ik heb dit eerder al eens gedaan in het noorden van Noorwegen, dus de kans om hier bij Antarctica het water in te springen laat ik niet liggen. Kleren uit en snel het ijskoude water in, en dan nóg sneller er weer uit! Vervolgens met veel moeite en verkleumde vingers jezelf omkleden en terug naar de boot om op te warmen. Een mooie afsluiter, maar niet voor herhaling vatbaar.

De Drake Passage

Aan boord hebben we een vroege lunch en vertrekken dan richting de befaamde Drake Passage. De laatste etappe van onze expeditiecruise. Er is slecht weer op komst en de kapitein wil voorkomen dat we midden in een storm terecht komen en vertraging oplopen. In eerste instantie is de zee nog vrij rustig, maar zodra we het open water opvaren komen de golven. In de bar vallen glazen om, lades gaan open en de golven slaan over de boeg van het schip. Na een klein uurtje in de ‘wasmachine’ zet de kapitein de stabilisatoren aan en dat maakt meteen een enorm verschil. Al wiegt het schip nog steeds flink op en neer. Alle buitendekken worden gesloten dus kijken we in de lounge maar een documentaire over Antarctica. Steeds meer gasten verdwijnen naar hun kamer en tijdens het diner is het rustiger dan normaal. Ik houd mijn hart vast voor de komende twee dagen.

De eerste 24 uur van onze oversteek zijn heftig, daarna wordt het gelukkig wat rustiger. Voor de zekerheid nemen we een pilletje tegen zeeziekte en dat lijkt voldoende. We genieten nog even van de heerlijke maaltijden, de geweldige service en het gezelschap aan boord voordat we weer voet aan land zetten in Ushuaia.

Het is bijzonder hoe snel deze expeditiecruise voorbij is gegaan, een reis om nooit te vergeten. De natuur, de dieren, het ongerepte landschap, dit deel van de wereld kun je met niets anders vergelijken. Voor mij is het nog steeds de ultieme droomreis en tegen iedereen die een expeditiecruise naar Antarctica overweegt kan ik alleen maar zeggen: DOEN!