IJsklassen: wat betekenen ze?
Bij elk expeditieschip staat aangegeven tot welke ijsklasse een schip behoort, maar wat betekent dat precies?
In de wereld van noordpool- en zuidpoolexpedities beschrijven ijsklassen in hoeverre een expeditieschip bepaalde ijsdiktes aan kan. Een ijsklasse zegt dus ook iets over hoe een schip gebouwd is, zoals de dikte van de romp en het motorvermogen. We bekijken in dit artikel de meestgebruikte classificaties.
Over het algemeen zijn ijsklassen gebaseerd op de dikte van ijs waar een schip veilig door kan varen. Deze kunnen uiteraard variëren; afhankelijk van het seizoen en vaargebied.
Polar Class
De Polar klasse* is een vaak gebruikte classificatie die gaat van Polar Class I (hoogste) tot Polar Class 7 (laagste), waarbij elk niveau beschrijft voor welk ijs het schip geschikt is. Bij een schip dat Polar Class 1 heeft, spreek je echt over schip dat het gehele jaar door in ijswateren kan varen met verschillende diktes ijs. Bij nieuwbouw expeditieschepen zie je dat ze in deze tijd vaak Polar Class 6 hebben. Deze schepen kunnen van 70-120 cm dik ijs aan, dat in de zomer/herfstperiodes in de poolgebieden aanwezig is.
Het is ook van belang om het verschil te begrijpen tussen ijsversterkte expeditieschepen en ijsbrekers. IJsversterkte schepen zijn ontworpen om door met ijs bedekte zeeën te varen zonder het pakijs te breken, terwijl ijsbrekers specifiek zijn gebouwd om dik pakijs te doorbreken door het deels op te duwen en te breken onder het gewicht van het schip.
De Commandant Charcot is momenteel het enige passagiersschip met een ijsbrekerklasse Polar Class 2. Dit schip heeft het vermogen om door ijs tot drie meter dik te varen. Met vaartechnieken, zoals achteruit varen om het ijs te breken met behulp van de kracht van de propellers, vaart de Commandant Charcot unieke routes, zoals het oversteken van de Noordpool van Spitsbergen naar Canada of het verkennen van enkele afgelegen eilanden in Antarctica waar andere schepen niet snel kunnen komen.
*De Polar class is van de organisatie International Association of Classification Societies (IACS)
Andere classificaties
Een ander classificatiesysteem die je vaak tegenkomt bij expeditieschepen is de aanduiding met nummers en letters, zoals Iceclass 1A of 1ASuper. Deze classificatie komt overigens overeen met Polar Class 6. Een groot aantal classificatiebureaus maakt gebruik van deze aanduidingen 1C/1B/1A/1ASuper, waarbij 1C staat voor 40 cm ijsdikte en 1A voor 1 meter ijsdikte.
Voorbeelden van expeditieschepen die de classificatie Polar Class 6 / Iceclass 1A (of hoger) hebben, zijn de Hondius, Ultramarine, Ocean Victory en Ocean Albatros.
In werkelijkheid varen deze schepen zelden ver het ijs in, het zijn tenslotte geen ijsbrekers. In het ijs varen kost ook veel tijd, meer energie, en is nooit volledig zonder risico. Wanneer je bijvoorbeeld naar Spitsbergen gaat, varen ze soms wel helemaal tot aan het pakijs in het noorden. Ze kunnen dan een stuk het ijs ínvaren mits het niet te dik is. Echt een bijzondere ervaring om volledig omringd te zijn door ijs, en een prachtige plek om ijsberen te spotten. Eenjarig ijs, dus ijs wat in de afgelopen winter is gevormd, is voor deze schepen geen probleem.
Foto’s Commandant Charcot: ©StudioPONANT Nathalie Michel
